Nowe spojrzenia na klasyczną wolność – prawo o zgromadzeniach w orzeczeniach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i sądów polskich

Autor

DOI:

https://doi.org/10.26881/gsp.2025.3.09

Słowa kluczowe:

zgromadzenia, wolność konstytucyjna, zakaz zgromadzeń/zgromadzeń publicznych, orzeczenia dotyczące wolności zgromadzeń

Abstrakt

Przedłożony tekst stanowi przegląd orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz sądów polskich – Trybunału Konstytucyjnego, sądów administracyjnych i powszechnych – dotyczącego wolności zgromadzeń. Przegląd obejmuje ramy prawne zarówno pierwotnej, liberalnej ustawy przyjętej podczas transformacji demokratycznej w 1990 r., jak i bardziej rozbudowanych przepisów wprowadzonych w 2015 r., wraz z nowelizacją z 2016 r. dotyczącą zgromadzeń cyklicznych. Autorzy w szczególności koncentrują się na konstytucyjnych i administracyjnych aspektach prawa zgromadzeń. Analizują głównie takie kwestie, jak definicja zgromadzenia, wymogi dotyczące notyfikacji, przesłanki zakazu oraz kolizje między prawem zgromadzeń a innymi aktami prawa administracyjnego, w tym ustawą o drogach publicznych i przepisami wprowadzonymi podczas pandemii COVID-19. Analiza uwypukla kluczową rolę, jaką sądy odegrały w kształtowaniu właściwej interpretacji tej podstawowej wolności obywatelskiej.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Bartoszewicz M., Liczba uczestników zgromadzenia i jej znaczenie prawne w obecnym i dawnym prawie zgromadzeń [The Number of Participants in an Assembly and Its Legal Significance in Current and Historical Assembly Law] [in:] Wolność zgromadzeń [Freedom of Assembly], eds. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018.

Bień-Kacała A., Konstytucjonalizm nieliberalny w Polsce po 2015 r. [Non-liberal Constitutionalism in Poland after 2015], Warszawa 2024.

Bodnar A., Ziółkowski M., Zgromadzenia spontaniczne [Spontaneous Assemblies], “Państwo i Prawo” 2008, issue 5.

Haczkowska M., Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego Kp 1/17 dla konstytucyjnej wolności zgromadzeń [The Effects of the Constitutional Tribunal’s Judgment Kp 1/17 on the Constitutional Freedom of Assembly] [in:] Wolność zgromadzeń [Freedom of Assembly], eds. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018.

Czarny P., Naleziński B., Wolność zgromadzeń [Freedom of Assembly], Warszawa 1998.

Daśko N., Zakaz zgromadzeń w Polsce w okresie stanu epidemii a odpowiedzialność karna [Prohibition of Assembly in Poland during an Epidemic and Criminal Liability], “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, no. 5(63).

Drewniowska K., Wolność zgromadzeń w Polsce po nowelizacji ustawy z dnia 24 lipca 2015 – Prawo zgromadzeń [Freedom of Assembly in Poland After the Amendment of the Act of 24 July 2015 – Law on Assemblies] [in:] Wolność zgromadzeń [Freedom of Assembly], eds. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018.

Florczak-Wątor M., Granice ingerencji państwa w wolność zgromadzeń w czasie epidemii [The Limits of State Interference in the Freedom of Assembly during an Epidemic] [in:] Wokół kryzysu praworządności, demokracji i praw człowieka [On the Crisis of the Rule of Law, Democracy and Human Rights], eds. A. Bodnar, A. Ploszka, Warszawa 2020.

Grabowski R., Ewolucja ustawowych regulacji zgromadzeń w Polsce [The Evolution of Statutory Regulations on Assemblies in Poland] [in:] Wolność zgromadzeń [Freedom of Assembly], eds. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018.

Jaworska M., Sądy administracyjne jako organy wymiaru sprawiedliwości w sprawach z zakresu wolności zgromadzeń, orzecznictwa w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych [Administrative Courts as Judicial Authorities in Matters Concerning the Freedom of Assembly: Jurisprudence in the Light of Administrative Court Case Law], “Przegląd Prawa i Administracji” 2020, no. 123.

Kołaczkowski B., Polityczne uwarunkowania rozstrzygnięć administracji lokalnych w sprawach zgromadzeń [Political Determinants of Local Administration’s Decisions on Assemblies], “Acta Politica Polonica” 2016, vol. 37, no. 3.

Kubas E., Constitutional freedom of assembly and its limitations, “Polityka i Społeczeństwo” 2022, no. 4(20).

Kustra-Rogatka A., Freedom of Assembly and the Right to Protest in Times of COVID-19 – The Case of Poland [in:] Pandemic Poland. Impact of COVID-19 on Polish Law, eds. M. Löhnig, M. Serowaniec, Z. Witkowski, Vienna 2021.

Ploszka A., Sczaniecki M., Dajcie mi człowieka, a znajdzie się paragraf. O instrumentalnym stosowaniu kodeksu wykroczeń do tłumienia protestów [Give Me a Man and a Paragraph will be Found. On the Instrumental Use of the Code of Offences to Suppress Protests], Warszawa 2024.

Szustakiewicz P., Przesłanki i procedura zakazu zgromadzeń w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych [The Grounds and Procedure for Banning Assemblies in the Light of the Jurisprudence of Administrative Courts], “Ius Novum” 2012, no. 1.

Wróblewski M., Wolność zgromadzeń w czasie epidemii [Freedom of Assembly during an Epidemic], LEX/el. 2020.

Opublikowane

2025-09-15

Jak cytować

Bień-Kacała, A., Brzezicki, T., Kucharski, T., Tarnowska, A., & Włoch, W. (2025). Nowe spojrzenia na klasyczną wolność – prawo o zgromadzeniach w orzeczeniach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i sądów polskich. Gdańskie Studia Prawnicze, (3(68)/2025), 171–194. https://doi.org/10.26881/gsp.2025.3.09