Prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego w czeskim porządku prawnym oraz w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Abstrakt

W państwach członkowskich Unii Europejskiej (a także poza ich granicami) każdego dnia dochodzi do rozwiązywania stosunków pracy z pracownikami. Część pracowników kwestionuje zasadność takich czynności prawnych, korzystając z przewidzianych prawem krajowym środków zaskarżenia, nierzadko skutecznie. Procedura prowadząca od rozwiązania stosunku pracy do prawomocnego stwierdzenia jego bezskuteczności (nieważności) bywa jednak długa i złożona. Orzecznictwo sądów czeskich – podobnie jak judykatura sądów innych państw – od lat rozstrzyga roszczenia wynikające z niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy. Utrwalił się pogląd, że w szczególnym „okresie niepewności”, obejmującym czas od zakwestionowanej czynności rozwiązującej stosunek pracy do dnia prawomocnego rozstrzygnięcia sądu, stosunek pracy nie jest regulowany umową o pracę, układem zbiorowym pracy, regulaminem wewnętrznym ani właściwymi przepisami prawa pracy tak, jak gdyby nadal trwał. W konsekwencji w tym okresie pracownik nie jest uprawniony – na gruncie czeskiego kodeksu pracy – do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Powyższa wykładnia pozostaje jednak w sprzeczności z interpretacją art. 7 dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. w sprawie niektórych aspektów organizacji czasu pracy oraz z najnowszym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Zgodnie z judykaturą TSUE pracownik, którego stosunek pracy został bezprawnie rozwiązany i który następnie, na podstawie orzeczenia sądu stwierdzającego nieważność rozwiązania, został przywrócony do pracy, nabywa prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany płatny urlop wypoczynkowy za okres od dnia bezprawnego rozwiązania stosunku pracy do dnia przywrócenia do pracy.

Niniejszy artykuł analizuje aktualne orzecznictwo TSUE dotyczące prawa do corocznego płatnego urlopu, nie tylko w kontekście bezprawnego rozwiązania stosunku pracy, oraz konsekwencje tej judykatury dla praktyki krajowej w Republice Czeskiej. Centralnym zagadnieniem jest dogmatyczne ustalenie zakresu prawa do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w świetle norm krajowych i ponadnarodowych.